Anielskie ziele na trawienie, lepsze krążenie i stres. Na co jeszcze pomaga arcydzięgiel?

Arcydzięgiel litwor (łac. Angelica archangelica, Archangelica officinalis), arcydzięgiel lekarski, dzięgiel litwor lub anielskie ziele jest to roślina z rodziny selerowatych. Tej samej, do której należy mylony z nim ze względu na podobną nazwę i wygląd oraz właściwości dzięgiel chiński (łac. Angelica sinensis). Arcydzięgiel litwor dziko rośnie na górzystych i wilgotnych terenach Europy i Azji. W Polsce można go spotkać w górach, w dolinach rzek, a czasami również w pasach nadmorskich.

Arcydzięgiel dorasta do 2,5 m wysokości. Ma on charakterystyczny zapach i drobne zielonkawo-żółte lub zielonkawo-białe kwiaty zebrane w okazałe baldachy. Od 2014 roku arcydzięgiel litwor w Polsce jest pod częściową ochroną. Kwitnie od końca maja do lipca, nasiona zbiera się w październiku. Surowcem zielarskim jest głównie korzeń arcydzięgla, a także owoce, kwiaty i całe ziele.

Korzeń arcydzięgla zawiera olejek eteryczny (m.in. d-alfa-felandren, alfa-pinen, limonen, beta-kariofilen, linalol, borneol), makrocykliczne laktony (tridekanolidy, pentadekanolidy, heptadekanolidy), kumaryny (m.in. ostol, angelicyna, umbeliferon, archangelicyna, ksantotoksol, ksantotoksyna), żywice, skrobia, cukry, flawony, beta-sitosterol, kwasy organiczne (akonitowy, walerianowy, jabłkowy, angelikowy, cytrynowy, kawowy, szczawiowy, bursztynowy, chlorogenowy, laurowy, linolenowy), witaminę C, witaminy z grupy B.

Arcydzięgiel lekarski stosowany jest przede wszystkim jako środek wspomagający trawienie. Wzmaga wydzielanie soków trawiennych i żółci. Łagodzi ból brzucha, skurcze jelit i żołądka. Badania udowadniają, że olejek eteryczny z arcydzięgla zabija szkodliwe bakterie, wirusy i grzyby. Wykazuje działanie przeciwwirusowe przeciwko wirusowi opryszczki pospolitej i wirusowi Coxsackie, która powoduje choroby układu trawiennego.

Anielskie ziele wspiera także układ nerwowy, działa uspokajająco, łagodzi lęk i depresję, pomaga się wyciszyć i odprężyć. W badaniach na zwierzętach stwierdzono również, że arcydzięgiel zabija komórki nowotworowe w probówkach oraz hamuje wzrost nowotworu u myszy. Potrzebne są jednak dalsze badania, ponieważ nie wiadomo czy roślina działa przeciwnowotworowo także u ludzi.

Arcydzięgiel litwor wykazuje więc działanie:

• rozkurczowe,
• uspokajające,
• przeciwlękowe,
• antydepresyjne,
• odkażające,
• antybakteryjne,
• grzybobójcze,
• przeciwroztoczowe,
• moczopędne,
• wykrztuśne.

Anielskie ziele zmniejsza objawy wyczerpania nerwowego, pobudza także krążenie krwi obwodowej i w obrębie układu pokarmowego, dzięki czemu przyśpiesza wchłanianie składników pokarmowych. Ułatwia oddychanie, zwiększa częstość wentylacji płuc, a także działa wykrztuśnie.

Ziele arcydzięgla jest jadalne i używa się go do produkcji ginu i innych mocnych alkoholi. Wysuszony korzeń można dodawać do sosów, sałatek i potraw z ryb. Liście natomiast można kandyzować, aby wykorzystać je jako dodatek lub dekorację.

Na rynku zioło dostępne jest w postaci suplementu diety w kapsułkach lub tabletkach, wyciągów wodnych, nalewek, nasion, a także ciętego lub mielonego korzenia arcydzięgla. Ze względu na małą ilość badań nie zostało ustalone dawkowanie tych preparatów. Jednak większość producentów suplementów zaleca zażywać 500–2000 mg sproszkowanego korzenia arcydzięgla lub ekstraktu z korzenia arcydzięgla na porcję.

Arcydzięgiel lekarski zawiera furanokumaryny, związkami zawarte również w grejpfrutach. Z tego powodu stosowanie rośliny może powodować interakcje z wieloma lekami takimi jak leki na cholesterol, rozrzedzające krew i przeciwpadaczkowe. Zioło może też zwiększać ciśnienie krwi i powodować problemy z sercem. Pamiętaj, aby nie stosować samodzielnego leczenia dolegliwości suplementem na bazie arcydzięgla i przed zastosowaniem poradzić się lekarza.

Arcydzięgiel ma właściwości fotouczulające, dlatego podczas jego stosowania należy unikać ekspozycji na słońce i zabezpieczać skórę kremami z filtrem UV.

Ze względu na brak dowodów dotyczących bezpieczeństwa stosowania preparatów z arcydzięgla u kobiet w ciąży nie zaleca się stosowania go kobietom ciężarnym, planującym zajście w ciążę lub karmiącym piersią.