Spis treści
Salamandra plamista - piękny płaz, który nie lubi słońca
Salamandra plamista, zwana ognistym jaszczurem lub ognistą jaszczurką, wcale jaszczurką nie jest. Krąży o niej mit, że jest zrodzona z ognia. Ma to zapewne związek z widokiem uciekających przed pożarem osobników, które podczas pożaru lasów, wypełzają spod kłód i pni. Dodatkowo, mit o związkach salamander z ogniem podsycają ogniste wzory na ciele.
Salamandra jest uznawana za najładniejszego polskiego płaza. Jej ciało jest czarne, błyszczące, pokryte żółtymi lub pomarańczowymi plamami. Ubarwienie salamander jest zmienne, nie spotka się dwóch o takim samym układzie plam na ciele. Ubarwienie odgrywa dwie role: pomaga zwierzętom ukryć się w runie leśnym, a dla potencjalnego drapieżnika, który już je wypatrzył, stanowi ostrzeżenie o obecności substancji trujących w skórze.
Salamandry lubią bytować w wilgotnych lasach, blisko wody, ponieważ nie znoszą upałów. Żyją głównie cienistych lasach liściastych, w dolinach górskich strumieni i w pobliżu leśnych moczarów i torfowisk.
Polując, są niezgrabne i ociężałe. Żywią się nagimi ślimakami, skorupiakami, owadami, mięczakami oraz larwami innych płazów. Są aktywne głównie o zmierzchu i nocą. Prowadzą wybitnie lądowy (postacie dorosłe nie pływają) i skryty tryb życia. Jest to gatunek chroniony, zagrożony wyginięciem. W warunkach naturalnych salamandra żyje około 10 lat.
Czy salamandry plamiste są groźne?
Salamandra w zasadzie nie ma (poza człowiekiem) naturalnych wrogów. Zagrożeniem są dla niej samochody, a wybetonowywanie brzegów potoków górskich powoduje, iż dorosłe osobniki wpadają do wody i się topią.
Salamandra broni się przed wrogami, wydzielając z gruczołów toksyczną substancję o mlecznym kolorze, która pachnie podobnie do wanilii. Jest silnie piekąca, podrażniająca błony śluzowe oraz skórę i krzepnie w kontakcie z powietrzem.
Trucizna jest główną formą obrony. Przeważnie zostaje aktywowana w chwili chwycenia salamandry w pysk (lub polizanie) przez drapieżnika. Wtedy dochodzi do uwolnienia toksyn, które silnie drażnią wrażliwe błony wewnątrz pyska drapieżnika. Uwalnia on wtedy uścisk i upuszcza salamandrę.
Jad nie jest niebezpieczny dla ludzi. Jednak, przy bezpośrednim kontakcie, może wywołać np. podrażnienie oczu. Lepiej więc płaza nie dotykać.
Gdzie można spotkać salamandry na Dolnym Śląsku?
Na Dolnym Śląsku są największe w Polsce skupiska tych płazów. Najbardziej popularne miejsce, gdzie występuje salamandra plamista jest „Wąwóz Lipa”. Wąwóz znajduje się we wschodniej części Pogórza Kaczawskiego i w całości chroni go rezerwat. Salamandry wiosną odbywają tu gody w płynącym przez wąwóz potoku, przez co łatwo je w tym okresie zaobserwować.
Rezerwat Wąwóz Lipa jest kompletnie dziką ostoją. Przejście przez niego wymaga niekiedy pokonywania leżących na trasie zwalonych drzew. Wąwóz jest pod całkowitą ochroną, występują tam unikatowe gatunki fauny i flory. Niewątpliwie największą osobliwością rezerwatu jest obecność salamandry plamistej. Szczególnie w dżdżyste, chłodniejsze dni można bez trudu zobaczyć te zwierzęta nad strumieniem, w skalistej części wąwozu.
Jak dojechać do Wąwozu Lipa, zobacz tutaj
Salamandry można także spotkać w okolicach:
- Szklarskiej Poręby i Grzybowca),
- Dolinie Bobru (okolice zalewu Pilchowickiego, Pokrzywnik),
- Górach Kaczawskich (wiele stanowisk, m.in. Wojcieszów, Świerzawa, Podgórki, Płoszczyna),
- Górach Stołowych (Darnków, Podgórze, Duszniki Zdrój),
- Rudawach Janowickich (Janowice Wielkie, Czarnów),
- Pogórzu Wałbrzyskim (rezerwat Przełomy pod Książem, Struga),
- Masywie Ślęży (Sady),
- Masywie Śnieżnika (Kletno, Nowa Wieś),
- Górach Suchych.
- Transformers na dachu wrocławskiego wieżowca? Zobaczcie zdjęcia z rozbiórki!
- Ranking liceów i techników we Wrocławiu. Które szkoły są najlepsze?
- Pożar przy budowie Alei Wielkiej Wyspy we Wrocławiu. Kłęby dymu nad Sępolnem
- Tajemnicze ruiny w lesie w Obornikach Śląskich. Co tu stało?
- Oburzające kazanie kontrowersyjnego księdza o Tinie Turner. Przesadził?
- Z lotu ptaka i wnętrza ziemi - zobacz jak na koniec maja wygląda budowa drogi S3
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?